Дзіцячы дом як частка слуцкай гісторыі

Што адбывалася да гэтага часу, Максімка не памятае. А потым свядомасць як бы прачнулася…

Вось ён стаіць у нейкіх цёмных сенцах і нека­га чакае. Вось нехта выхо­дзіць з дзвярэй. Мак­сім памятае, як шпарка крочыць ад яго знаёмая постаць. Хлопчык бяжыць за ёй, крычыць і плача. Насустрач бяжыць нейкі дзядзька і становіцца паміж Максімкам і постаццю, пачынае адціскаць ма­лога ў глыбіню двара. Зза­ду падбягаюць незнаёмыя цёткі, хапаюць Максімку за рукі і вядуць да драўлянага аднапавярховага будынка. Цёткі супакойваюць, а Максім рвецца ад іх, б`ючыся ў істэрыцы. Тым часам постаць выходзіць праз браму і знікае…

Так Максім апы­нуўся ў Слуцкім гарадскім дзі­ця­чым доме. У тыя часы ён размяшчаўся на месцы, дзе зараз зна­ходзіцца вуліца Бу­даў­нікоў. Калі перайсці мас­ток праз Случ насупраць мастацкай школы і павярнуць направа, то пачнецца невялічкая нізіна. Зараз яна не надта глыбокая, а тады, у 1950-1960-я гады, выхаванцы каталіся там на санках.

За гэтым ровам адразу і пачынаўся плот са штакету, які акрэсліваў тэрыторыю дзіцячага дома. З боку Случы, недзе напалову, тэрыторыю агаро­джвала старажытная каменная сцяна. Яна была вельмі шырокая. На жаль, сцяну разбурылі, калі ўзводзілі новы мікрараён.

З левага боку рос яблыневы сад. Дзецям вельмі падабалася гуляць у гэтым садзе і ласавацца кісла-салодкімі яблыкамі. На жаль, яблыні таксама былі амаль знішчаны пры будаўніцтве. Зараз можна ўбачыць толькі рэшткі гэтага саду.

Максім памятае, як іх вадзілі ў парк. Яны каталіся на арэлях і каруселях, глядзелі мульцікі, якія ішлі ў не­вялічкім драўляным кінатэатры. Ён памятае лялечныя спектаклі ў тэатры «Дружба». Ні таго маленькага кінатэатра, ні «Дружбы» зараз ужо няма. А яшчэ ўлетку ўсе хадзілі купацца на Случ. Малыя скідвалі трусікі, беглі да рэчкі, пляскаліся і дурэлі.

Раз-пораз Максімку наведвала маці. Яна пры­хо­дзіла, соўвала ў рукі цацку ці якія прысмакі, абяцала абавязкова забраць у наступны раз і таропка знікала. Душа хлопчыка зноў поўнілася надзеяй, чакала і чакала таго дня.

Часам Максімку на­вед­валі сваякі: дзядзькі, цёткі. Але іх твары яму запомніліся не вельмі выразна. З`яўляліся раптам, нешта соўвалі ў дзіцячую далоньку, казалі нешта жаласлівае і хутка і надоўга знікалі. Вядома, у кожнага свае сем`і, клопаты і праблемы.

Яшчэ Максім памятае сваіх сяброў, такіх жа небарак, як ён сам. Памятае хлопчыка Віцю. Той злаваўся, калі да Максімкі прыязджала маці. Віця заўсёды спрабаваў схапіць і зламаць падараваную сябру цацку. Віцьку ніхто ніколі не наведваў, і яму, мабыць, было надта балюча і крыўдна.

Асабліва моцна Мак­сім­ка пасябраваў з дзяў­чынкай Леначкай. Малыя і гулялі, і нават спалі ра­зам, абняўшыся, бо іх ложкі стаялі побач.

Аднойчы Мак­сім­ку спрабавалі выкрасці. «Вык­ра­дальніцай» была яго стрыечная сястра Нінка. Яна была трохі старэйшая за Максіма. Дзяўчынка прыйшла, узяла хлопчыка за руку і павяла дадому. Узрадаваны хлапчук пабег за сястрычкай. Але «выкраданне» скончылася няўдала. Малыя паспелі дабегчы толькі да сярэдзіны «чортавага» моста, іх дагналі выхавальніцы. Хлопчыка адабралі ў Нінкі і вярнулі ў дзіцячы дом.

Максімку забралі рап­тоўна. Прыехала маці і адразу пайшла да дырэктара дзіцячага дома. А хлопчык сядзеў і чакаў каля дзвярэй кабінета. Потым выйшла маці, абняла яго за плечы, нешта гаварыла. Затым узяла Максіма за руку і павяла за сабой. Хлопчык бег па сакавіцкай дарозе, і, нягледзячы на пахмурнае надвор`е, у яго на душы ззяла сонейка…

На жаль, шляхі Максімкі і яго сяброў з дзіцячага дома больш ніколі не перасякаліся. Недзе ў канцы 1960-х Слуцкі дзіцячы дом быў расфарміраваны. Сірот і выханцаў пе­ра­вялі ў іншыя дзіцячыя ўстановы. А калі ўзводзі­лі дамы на вуліцы Будаў­нікоў, то ўвогуле ўсе пабудовы знеслі.

Калі зараз паспрабаваць адшукаць у інтэрнэце якія-небудзь звесткі аб тым старым дзіцячым доме, то няшмат знойдзецца. Дзіцячы прытулак як бы сплыў у нябыт, знік з памяці жыхароў горада. Шкада! Бо Слуцкі дзіцячы дом — гэта таксама старонка з жыцця горада Слуцка і частка яго біяграфіі.