Тры розныя лёсы

Маладзёжны інтэрнат. Пакой № 7. Жылі там тры сялянскія дзяўчыны, якія пасля школы ўладкаваліся на працу на завод у якасці вучаніц. Такіх на заво­дзе было шмат і звалі іх «малалеткамі».Адной з іх пры пасту­пленні ў ВНУ не хапіла ўсяго паўбала, другая прыехала з глыбокага Палесся, трэцяй прый­шлося адкласці паступленне да лепшых часоў, бо была вялікая сям’я і трэба як старэйшай зарабляць грошы і дапамагаць сям’і.

З таго часу прайшло больш за со­рак гадоў, на двары ўжо ХХІ стагоддзе. Як жа склаўся лёс сябровак з пакоя № 7?

Дзяўчаты выйшлі на прамую дарогу жыцця, атры­маў­шы на заводзе рабочую прафесію. Узялі шлюб амаль што адначасова. Спачатку ўсё было добра.

Прайшло пяць гадоў, і на­кірунак шчаслівага жыцця адной з сябровак, назавём яе Таццянай, рэзка змяніўся. У аварыі загінуў Іван, яе муж, і жыццё маладой жанчыны пайшло абы-як. У дадатак да гэтага гора пасяліўся ў кватэры «зялёны змій». І пайшло-паехала — запіла Таццяна. Але трэба было гадаваць адзінага сына, і жанчына ўзяла сябе ў рукі.

Прайшло некалькі гадоў. Яна сустрэла мужчыну, якога таксама звалі Іван, і ўсё, здавалася, паціху па­ча­ло на­ладжвацца ў жыц­ці Тац­цяны. Але  бя­да прыйшла адкуль не ча­калі: адзіны любы сын учы­ніў разбой і на чатыры га­ды трапіў у турму, а там атрымаў яшчэ тры гады.

Праз сем гадоў хлопец вярнуўся «на волю», але гэта быў ужо не той Антон, а чалавек з сапсаваным лёсам. Зламала яго «зона». Ён пачаў выпіваць і патрабаваць ад маці і айчыма грошай, канфліктаваць.

Хутка ад хваробы памёр і другі Іван. Жанчына зноў запіла і пачала апускацца, як у народзе кажуць, «ніжэй за плінтус». Нават выпівала «горкую» ра­зам з сынам і яго сябрамі. Трохпакаёўку размянялі на аднапакаёўку і за паў­го­да прапілі ўсе грошы.

Праз некаторы час па­мі­рае і сын. Цяпер у Таццяны дзень пачынаецца з думкі: дзе ўзяць на пах­мелку? А калісьці была майстры­хаю на ўсе рукі. Вось так склаўся лёс адной дзяўчыны з сёмага пакоя.

Лёс другой сяброўкі менш трагічны, але таксама «хапнула» яна гора ў сваім жыцці. Узяла шлюб з маладым інжынерам, які працаваў  на заводзе. Згуля­лі вяселле  «камсамольскае» — быў у той час такі тэрмін.

Першая шлюбная пя­ці­год­ка прайшла ў Ве­ра­нікі з Анатолем, як ка­жуць, душа ў душу. На­ра­дзілі двух хлопчыкаў і дзяў­чын­ку. Але нешта зра­бі­ла­ся з Ана­то­лем — стаў дзіка раў­ні­вым і вельмі сквапным, нават на цукеркі дзе­цям грошы перастаў вы­дат­коў­ваць. Час ад часу пачаў рас­пус­каць рукі.

Аднойчы сяброўка забегла да Веранікі і ўбачыла такую карціну: жанчына сядзела ў крэсле, карміла груддзю малодшую дачушку, ужо пятае дзіця, а Анатоль стаяў над жонкаю і метадычна тоўк па плячах кулаком, прыгаворваючы: «Я цябе навучу, як трэба жыць». Убачыўшы сяброўку жонкі ў дзвярах, Анатоль рэціраваўся ў другі пакой.

Пасля гэтага выпадку Вераніка скасавала з ім шлюб. Цяжка прыйшлося ёй адной гадаваць пяцярых дзяцей. Абмяняўшы кватэру, пераехала ў вёску. Працавала ў дзіцячым садку, потым загадчыцай МТФ.

Сустрэла ў вёсцы маладога чалавека і нават па-сапраўднаму пакахала, але нядоўгае было яе шчасце. Па­мёр ад інфаркту яе каханы, і зноў жанчына засталася адна. Праўда, Ве­раніка не кінулася ў п’янку, а калі пайшла на пен­сію, займалася хатняй гаспадаркай.

Пашчасціла ёй і з дзець­мі. Яны дапама­галі па гаспадарцы,  падтрымлівалі маральна, а пабраўшы шлюб, дапамагалі і матэрыяльна.

Цяпер Вераніка ўжо мае нават праўнучку і ў вольны час піша вершы. Вось такі лёс атрымаўся ў другой дзяўчыны з сёмага пакоя.

Трэцяя з сябровак у гэтым годзе адзначыць са сваім мужам рубінавае вяселле. Яе таксама лёс не шкадаваў. Усякае было за гэтыя сорак гадоў, пакуль «прыціраліся» характарамі. Але зараз яны жывуць душа ў душу, нават разумеюць адзін аднаго з паўслова. Калі-нікалі толькі паглядзяць адзін на аднаго — і ўсё зразумела, не трэба ніякіх слоў.

Нарадзілі Мікалай з Тамараю двух сыноў і дачку. Прытулілі аднаго хлопчыка, гадавалі яго, лічачы, што гэта іх чацвёртае дзіця. І ён заве іх мама і тата.

Але і іх сям’ю напаткала бяда. Старэйшага сына на танцпляцоўцы моцна пабілі, ён стаў інвалідам другой групы. Вось ужо больш за дваццаць гадоў нясуць бацькі гэты крыж, што наканаваў ім лёс, але і яны не кінуліся ў п’янку, як бы цяжка ні было. Наадварот, займаліся  мастацкай самадзейнасцю, га­давалі ўнукаў, бы­лі ак­тыў­нымі. Такімі засталіся і зараз.
І як бы там ні было, я ўпэўнены, што кожны чалавек — творца свайго лёсу.