Народные новости

Назаву дзіця па-беларуску (3−30 кастрычніка)

23 октября 2013, 16:28

Прапануем вашай увазе аўтарскі праект случчаніна Сяргея Кіко «Назаву дзіця па-беларуску», у якім ён дае ўласную падборку імён, уласцівых менавіта для Беларусі.

Беларускія імяніны

3 кастрычніка — Міхась (Міхал), Альгерд, Хведар, Аўгуштын, Аўгусціна
4 кастрычніка — Зміцер, Францішак
5 кастрычніка — Пятрусь (Пятро), Галіна, Кастусь
6 кастрычніка — Ян (Ясь), Яна, Браніслаў
7 кастрычніка — Уладзь (Уладзіслаў), Аўгуштын, Марыя, Расціслаў, Стэфан, Стэфанія, Юстына, Юц
8 кастрычніка — Сяржук, Марцін, Зміцер, Сямён
9 кастрычніка — Янка, Багдан, Багдана, Януш, Яня (Яніна)
10 кастрычніка — Францішак
11 кастрычніка — Вацлаў (Вячаслаў), Марыя
12 кастрычніка — Вітаўт, Віта, Марцін, Яўстах
13 кастрычніка — Міхась (Міхал), Вацлаў, Вацлава, Мікола, Мікут
14 кастрычніка — Дамінік, Дамініка, Гая
15 кастрычніка — Андрусь (Андруш), Ядвіга
16 кастрычніка — Ганна, Радзіслаў, Ядвіга
17 кастрычніка — Вераніка, Уладзімер, Аўгусціна, Ігнацы, Анджэй
18 кастрычніка — Мацей, Юліян, Міла, Пятро, Юс (Юстын), Усціння
19 кастрычніка — Паўлік
20 кастрычніка — Сяржук, Віта, Віцень
21 кастрычніка — Эльжбета, Уршула
22 кастрычніка — Пятрусь (Пятро), Якуб
23 кастрычніка — Андрусь (Андруш), Севярын, Гедымін, Ігнацы, Ян (Ясь)
24 кастрычніка — Зіна, Піліп, Марцін, Валя
25 кастрычніка — Дар’я, Тарас
26 кастрычніка — Мікіта
27 кастрычніка — Мікола, Мікут, Вінцэсь (Вінцэнт)
28 кастрычніка — Ян (Ясь), Яўхім, Тадэвуш, Сымон
29 кастрычніка — Францішак
30 кастрычніка — Андрусь (Андруш), Антось, Зіна

Тадэвуш (Тадэй)

Імя запазычана з польскай культуры ў часы Рэчы Паспалітай і стала ўжывацца на беларускай зямлі практычна без моўных адрозненняў. Само ж яно паходзіць па адным сцвярджэнням ад грэчаскага Таддайос, па іншым ад арамейскага Тадай, што азначае «сэрца» ці «ўхвала». Таму імя перакладаецца, як «годны ўхвалы». Руская праваслаўная форма гэтага імя — Фадзей — не прыжылася на нашых землях, таму што гука «Ф» беларуская мова не ведала да нядаўняга часу.

Знакамітыя землякі

Тадэвуш Касцюшка (1746 — 1817) — палітычны і ваенны дзеяч Рэчы Паспалітай, кіраўнік нацыянальна-вызваленчага паўстання 1794, удзельнік Вайны за незалежнасць ЗША. Нацыянальны герой Беларусі, Польшчы і ЗША, ганаровы грамадзянін Францыі.
Тадэвуш Кандрусевіч (1946*) — каталіцкі архібіскуп-мітрапаліт Мінска-Магілёўскі.
Тадэвуш Чацкі (1765 — 1813) — польскі гісторык, дзеяч асветы і навукі на тэрыторыі ВКЛ.
Тадэвуш Агінскі (1712 — 1783) — пісар вялікі літоўскі, ваявода троцкі. Падпісаў элекцыю Станіслава Аўгуста Панятоўскага.

Пятрусь (Пятро)

Гэтае імя заўсёды было папулярным на Беларусі і мае шмат формаў. Трапіла яно да нас некалі разам з хрысціянствам з грэчаскай культуры. Імя перакладаецца як «камень» і кажа аб тым, што ягоны носьбіт мае цвёрды нораў.

Знакамітыя землякі

Пятрусь Броўка (1905 — 1980) — беларускі грамадскі дзеяч, пісьменнік, паэт і перакладчык. Акадэмік АН БССР.
Пятрусь Макаль (1932 — 1996) — беларускі паэт, драматург, перакладчык.
Пятро Бітэль (1912 — 1991) — беларускі паэт, перакладчык, краязнавец, настаўнік.
Пятро Краўчанка (1950*) — беларускі палітык, дыпламат і гісторык. Кандыдат гістарычных навук.

Яўстах (Яўстафі)

Імя з’явілася ў грэчаскай культуры ад спалучэння некалькіх слоў, якія апісваюць крэпкага духам чалавека. і ў перакладзе азначае «непахісны». Беларусы надалі гэтаму імя сваё асаблівае гучанне. Некалі яно было даволі распаўсюджана сярод нашага насельніцтва.

Знакамітыя землякі

Яўстах Тышкевіч (1814 — 1873) — беларускі археолаг, гісторык і краязнаўца. Член Дацкага каралеўскага таварыства аматараў старажытнасцей.
Яўстах Курч (? — 1647) — дзяржаўны дзеяч ВКЛ. Падкаморы парнаўскі і гарадзенскі, кашталян віцебскі.
Яўстафі Валовіч (? — 1630) — вялікі пісар літоўскі, падканцлер літоўскі, удзельнік пасольства Рэчы Паспалітай да Папы Рымскага ў 1595 годзе і іншых пасольстваў. Ягонымі намаганнямі ў Заходняй Беларусі было пабудаванна 26 касцёлаў.
Яўстах-Каятан Сапега (1797 — 1860) — магнат і дзяржаўны дзеяч Рэчы Паспалітай.

Зміцер

Імя паходзіць ад старажытнагрэчаскага Дэмэтэр у гонар грэчаскай багіні зямлі ды ўрадлівасці Дземетры, што і азначае — «прысвечаны багіне Дземетрэ (Мітрэ)». На Беларусь імя прыйшло ра-зам з хрысціянствам і да цяперашняга часу даволі папулярна. У беларускай культуры імя ўжываецца таксама ў формах: Дзмітры, Змітро, Змітрок.
Знакамітыя землякі

Зміцер Жылуновіч (1887 — 1937) — беларускі пісьменнік, грамадскі і дзяржаўны дзеяч. Удзельнік рэвалюцыі 1905 — 1907.
Змітро Віталін (1912) — беларускі паэт, празаік, журналіст.
Змітро Вішнявецкі (?-1563), дзяржаўца ванячыцкі, стараста чаркаскі. Адзін з кіраўнікоў барацьбы запарожскіх казакоў супраць крымскіх татар, бараніў межы Вялікага Княства Літоўскага на поўдні.